Käbir agaçlaryň sekresiýalary köplenç rezin emele getirýär.1872-nji ýyldan başlap nemes himigi A.Baýer fenolyň we formaldegidiň kislotaly şertlerde gyzdyrylanda gyzyl-goňur bölekleri ýa-da ýelmeýän maddalary çalt emele getirip biljekdigini ilkinji gezek ýüze çykardy, ýöne olary nusgawy usullar bilen arassalap bolmaýar.we eksperimenti duruzyň.20-nji asyrdan soň fenol kömür çigidinden köp mukdarda alynyp bilner we formaldegid hem konserwant hökmünde köp mukdarda öndürilýär, şonuň üçin ikisiniň reaksiýa önümleri has özüne çekiji we köp bolsa-da peýdaly önümleri ösdürmäge umyt edilýär adamlar munuň üçin köp zähmet sarp etdiler., ýöne garaşylýan netijelere ýetmedi.
1904-nji ýylda Beklend we onuň kömekçileri hem bu gözlegleri geçirdiler.Ilkinji maksat tebigy rezinleriň ornuny tutýan izolýasiýa boýaglary ýasamakdy.Üç ýyllap zähmet çekenden soň, 1907-nji ýylyň tomsunda diňe izolýasiýa boýaglary öndürilmän, hakyky sintetiki plastmassa materialy - “bakelit”, “bakelit” ýa-da fenolik rezin hökmünde tanalýan Bakelite öndürildi.“Bakelite” çykandan soň, öndürijiler diňe bir dürli elektrik izolýasiýa önümlerini öndürip bolman, eýsem gündelik zerur zatlary hem öndürip biljekdigine göz ýetirdiler.T. Edisony ýazgy edendigi üçin gowy görýärin we tiz wagtdan mahabatda müňlerçe önümiň Bakelite bilen öndürilendigini habar berdim., Şeýlelik bilen Baekelandyň oýlap tapyşy 20-nji asyryň “alhimiýasy” hökmünde kabul edildi.
1940-njy ýyla çenli asyl bölejik hökmünde kömür tarly fenolik rezin dürli sintetiki rezinleriň önümçiliginde hemişe birinji orunda durýar we ýylda 200 000 tonnadan gowrak bolýar, ýöne şondan bäri nebithimiýa pudagynyň ösmegi bilen polietilen The ýaly polimerlenen sintetiki rezinler polipropilen, poliwinil hlorid we polistirol önümçiligi hem giňelmegini dowam etdirdi.Annualylda 100,000 tonnadan gowrak önüm öndürýän köp sanly iri zawodyň döredilmegi bilen, häzirki wagtda iň uly önüm öndürýän dört görnüşli sintetiki rezine öwrüldi.
Häzirki wagtda dürli galyplaýyş usullary arkaly plastik önümleri almak üçin sintetiki rezinler we goşundylar ulanylyp bilner.Plastmassanyň onlarça görnüşi bar we dünýäde ýyllyk önümçiligi takmynan 120 million tonna.Önümçilik, durmuş we milli goranyş gurluşygy üçin esasy materiallara öwrüldi.
Iş wagty: Noýabr-12-2022